از گذشته تا کنون، مواد مختلفی برای ساخت انواع سپتیک تانک استفاده شده اند. معمولاً تانک های سپتیک با استفاده از مواد زیر ساخته می شوند:
- رزین پلی اتیلن/پلی پروپیلن
- پلاستیک تقویت شده با فایبرگلاس
- بتن پیش ساخته
- فولادی
- آجری
مخازن بتنی پیش ساخته به طور سنتی برای سیستم های در محل استفاده می شود. به این ترتیب، اطلاعات فراوانی در مورد مخازن بتنی در مقایسه با مخازن ساخته شده از مواد دیگر وجود دارد. اما امروزه، استفاده از مخازن ساخته شده از پلاستیک تقویت شده با فایبرگلس و پلی اتیلن رایج تر شده است. مزایا و معایب هر کدام از انواع سپتیک تانک در برای این مخزنها در ادامه مورد بحث قرار گرفته است.
1- سپتیک تانک پلی اتیلن / پلی پروپیلن
یکی از انواع سپتیک تانک، سپتیک تانک پلی اتیلن می باشد.
برای سادگی گفتار، در ادامه بحث این جنس را تحت عنوان پلاستیکی مورد اشاره قرار می دهیم. مخازن پلاستیکی را می توان به دو روش تولید کرد. روش اول، به صورت چرخشی و یک تکه و روش دوم، قالب تزریقی در دو تکه. در طراحی های جدید مخازن پلاستیکی، بدنه مخازن به صورت آجدار (راه راه) ساخته می شود که این امر سبب استقامت و مقاومت ساختاری بیشتر می گردد. استفاده از مواد خام با کیفیت بالا و توجه دقیق به شیوه های تولید برای استحکام ساختاری و ضد آب بودن هر سپتیک تانک ضروری است.
در هر کدام از انواع سپتیک تانک لازم است که محل اتصالات رایزرها و لوله ها به درستی آب بندی و از عدم نشتی اطمینان حاصل شود. در تولید این مخازن به طور معمول از آب بندهای لاستیکی و پلاستیکی استفاده می شود و رایزرهای دسترسی معمولاً از همان مواد پلاستیکی است که خود مخزن از آن ساخته می شود. علیرغم اینکه به نظر می رسد مخازن یک تکه باید بدون نشتی باشند، اما ضروری است که آنها (و همچنین تمامی مخازن دیگر) از طریق روش های مناسب آزمایش شوند تا نشتی ای اتفاق نیفتد.
مخزن پلی اتیلن
برای خرید این سپتیک تانک ها به صفحه سپتیک تانک پلی اتیلن مراجعه کنید.
مزایای مخازن پلی اتیلن / پلی پروپیلن
- سهولت در حمل و نصب: به علت سبک تر بودن وزن سپتیک تانک پلی اتیلن نسبت به نوع بتنی، حمل و نصب آن بسیار آسان تر می باشد.
- در معرض زنگ زدگی یا خوردگی نیستند و در برابر مواد شیمیایی و گازهای موجود در فاضلاب و خاک مقاوم هستند و در نتیجه عمر طراحی طولانی تری دارند.
- پیمانکاران می توانند خودشان آنها را تحویل دهند، بنابراین حمل و نقل و تحویل گیری آسان تر است.
- مقرون به صرفه هستند.
معایب مخازن پلی اتیلن / پلی پروپیلن
- به دلیل وزن سبکشان بیشتر از مخازن بتنی مستعد شناور شدن از سطح زمین در مناطقی با سطح آب بالا هستند. به همین دلیل در محل هایی که سطح آب زیرزمینی بالاتر است نیاز است تا در زمان نصب تمهیداتی جهت مهار مخزن در نظر گرفته شود.
- معمولا در ظرفیت های بزرگتر به علت محدودیت ابعاد ساخت، باید به صورت چند تکه کار شود.
- معمولاً فقط در اندازه های کوچک موجود است.
- مخازن تولیدی توسط برخی از شرکتها باید همیشه با آب / فاضلاب پر شوند.
- باید الزامات نصب سختگیرانه برای اطمینان از یکپارچگی ساختاری داشته باشید.
جهت خرید سپتیک تانک به صفحه به صفحه سپتیک تانک مراجعه فرمایید.
2- سپتیک تانک پلاستیک تقویت شده با فایبرگلاس (FRP)
یکی دیگر از انواع سپتیک تانک، سپتیک تانک فایبرگلاس می باشد.
برخی از مخازن FRP به صورت یک تکه تولید می شوند. برخی دیگر در دو قطعه با استفاده از فرآیند قالب گیری تزریقی تولید می شوند. همانطور که قبلاً گفته شد، استفاده از مواد اولیه با کیفیت بالا و اطمینان از توجه دقیق به استانداردهای ساخت، برای سلامت سازه و آب بندی ضروری است. ممکن است (اگرچه معمول نیست) مخازن FRP در نتیجه آسیب حمل و نقل، نامرغوب بودن چسب، استفاده ناهموار چسب یا فشار وارد شده بر روی درز میانی در حین نصب، نشت کنند.
مخازن دو تکه FRP اغلب بدون مونتاژ حمل می شوند و قبل از استقرار، باید به طور دائمی به هم بسته شوند. فرآیند مونتاژ باید با دقت اجرا شود تا اتصالات از آب بندی خارج یا جدا نشوند. به طور کلی این امر با استفاده از چسب های مناسب و پیچ و مهره های فولادی ضد زنگ انجام میشود. از پیچها عمدتاً برای نگهداشتن بخش های مجزای بدنه در جای خود در زمانی که چسب در حال خشک شدن است، استفاده میشود. در تولید این مخازن به طور معمول از آب بندهای لاستیکی و پلاستیکی استفاده می شود.
همانطور که قبلا گفتیم مخزن فایبرگلاس نیست مانند سایر انواع مخازن نیاز به انجام تست آب بندی دارد. مانند تمام مخازن، اگر اتصالات آب بند نباشند، به دلیل افزایش خطر نفوذ آب به مخزن، عملکرد مخزن بسیار کاهش می یابد. با پر کردن مخزن با آب (تا بالای محل اتصالات) و بررسی نشتی، می توان به راحتی آب بند بودن را در محل نصب، بررسی کرد.
مخزن فایبر گلاس
مزایای مخازن پلاستیک تقویت شده با فایبرگلس (FRP)
- سبک تر از مخازن بتنی است، که می تواند در سایت های با دسترسی محدود مفید باشد.
- در معرض زنگ زدگی یا خوردگی نیستند و در برابر مواد شیمیایی و گازهای موجود در فاضلاب و خاک مقاوم هستند.
- در ظرفیت های بزرگتر موجود است.
- می تواند برای دفن عمیق تر طراحی شود
معایب مخازن پلاستیک تقویت شده با فایبرگلس (FRP)
- به دلیل وزن سبک، آنها بیشتر از مخازن بتنی مستعد شناور شدن از سطح زمین در مناطقی با سطح آب زیرمینی بالا هستند.
- باید الزامات نصب سختگیرانه برای اطمینان از یکپارچگی ساختاری داشته باشید.
- می تواند در مقایسه با مخازن بتنی و پلاستیکی مقرون به صرفه نباشد.
- معمولاً فقط در اندازه های کوچک موجود است.
3- سپتیک تانک بتنی پیش ساخته
یکی دیگر از انواع سپتیک تانک، سپتیک تانک بتنی می باشد.
مخازن سپتیک بتنی پیش ساخته به طور معمول، دو تکه ساخته می شوند،( یا با درز در درب یا در وسط). مواد مورد استفاده برای آب بندی مخازن پیش ساخته چند تکه، معمولاً از ترکیباتی مانند درزگیرهای مبتنی بر لاستیک بوتیل یا آسفالت (قیری) تشکیل شده است. محل ورودی و خروجی لوله ها، یک منشاء بالقوه نشتی است، به ویژه اگر مخزن یا لوله در نتیجه بسترسازی یا نصب نامناسب ته نشین شود یا جابجا شود. این اتصالات به مخزن، باید به صورت مکانیکی آب بندی شوند تا آب بندی و انعطاف پذیری در حد مطلوب حفظ شوند.
اگرچه سال هاست که از آب بند قیر یا دوغاب سیمانی استفاده می شود، امروزه واشرهای انعطاف پذیر جدیدتر و اتصالات چکمه ای در دسترس هستند که می توانند در زمان ساخت مخزن در محلشان قرار گیرند و آب بندی بسیار مطمئن تری ارائه دهند. آب بندی چکمه های لاستیکی بسیار مطلوب است زیرا انعطاف پذیر هستند و در هنگام پر کردن و ته نشین شدن، آب بندی را حفظ می کنند.
معمولا سپتیک تانک های پیش ساخته به صورت دو تکه تولید می شوند. دیوارهای محفظه معمولاً به صورت یکپارچه با مخزن ریخته می شوند. مانند سایر مواد، ضروری است که مخزن آب بند باشد و تأیید صحت در زمان نصب را می توان به راحتی از طریق روش های مناسب انجام داد. مخازن پیش ساخته معمولاً می توانند برای قرار دادن اجزای اضافی مانند پمپ ها سفارشی شوند.
مخزن بتنی
مزایای مخازن بتنی پیش ساخته
- مقاومت بیشتر در برابر شناوری در محل هایی با سطح آب زیرزمینی بالا به دلیل چگالی بتن.
- الزامات نصب سختگیرانه کمتر.
- موجود در طیف گسترده ای از اندازه ها، از جمله ظرفیت های بسیار بزرگ.
- قابل نصب در محل هایی با عمق دفن زیاد
- می تواند برای دفن عمیق تر طراحی
- سفارشی سازی آسان.
- مقرون به صرفه.
معایب مخازن بتنی پیش ساخت
- تجهیزات مورد نیاز برای نصب و وزن مواد، می تواند در سایت هایی با دسترسی محدود ایجاد مشکل کند.
- می تواند در معرض خوردگی و ترک خوردگی باشد.
4- سپتیک تانک فولادی
یکی دیگر از انواع سپتیک تانک، سپتیک تانک فولادی می باشد.
این نوع سپتیک تانک ها از فولاد ساخته شده اند و امروزه به دلیل هزینه و دوام کم از محبوبیت کمتری برخوردار هستند. مشکل اصلی مربوط به سپتیک تانک های فولادی این است که به راحتی و به سرعت در مقایسه با مواد دیگر خراب می شوند. اگر قسمت بالایی سپتیک تانک فولادی خورده شود، نمی تواند در مقابل هیچ وزنی در بالای آن مقاومت کند و ممکن است در هر زمان به طور ناگهانی فرو بریزد. از این رو هنگام بازرسی سپتیک تانک های فولادی باید مراقب بود. این نوع سپتیک تانک ها امروزه توصیه نمی شود.
مخزن فولادی
مزایای مخازن فولادی
- سپتیک تانک های فولادی از نظر وزن سنگین هستند، از این رو سخت تر، شناور می شوند.
معایب مخازن فولادی
- فولاد به راحتی خورده می شود که طول عمر مخازن فولادی را در مقایسه با دیگر مواد کاهش می دهد.
- قیمت بالا و ماندگاری کم.
- جدا کردن قطعات مخازن خورده شده از داخل خاک، سخت است. واین ممکن است موضوع خطرناکی باشد.
5-سپتیک تانک آجری
یکی دیگر از انواع سپتیک تانک، سپتیک تانک آجری می باشد.
اولین مخازن سپتیک دنیا با آجر ساخته می شدند اما امروزه کمتر توصیه می شود. طراحی این مخازن معمولا برای مطابقت با شرایط زمین در زمان ساخت،اصلاح و سفارشی سازی می شوند. عمق آنها اغلب به دلیل سنگ سخت یا شن روان مرطوب یا ورود بیش از حد آب که مشکلات حفاری را ایجاد می کند مطابق برنامه ریزی نیست. هنگامی که این شرایط بر طراحی تأثیر می گذارد، ممکن است اصولا هدف سپتیک تانک ها به خطر بیافتد.
این مخازن عموما از 2 یا 3 اتاق تشکیل می شد. اما برای کاهش هزینه می تواند حتی با یک اتاق انجام گیرد. بیشتر مشکلات و خرابیهای رایج تانک سپتیک، چه با آجر و چه فایبرگلس، به دلیل زهکشی غوطهور است و نه خود مخزن سپتیک.
مخزن آجری
مزایای مخازن آجری
- قابیلت سفارشی سازی با توجه به پیش ساخته نبودن آن
- عمر بالا
معایب مخازن آجری
- ترک برداشتن در برابر فشار های جانبی و نشت فاضلاب به بیرون مخزن
- این نوع مخازن نفوذپذیری بالایی دارند.
- محدودیت در اجرا به دلیل مشکلات خاک در بستر نصب
منابع: https://theconstructor.org/building/types-septic-tank-materials/32514/