جامدات معلق کل (Total Suspended Solids یا TSS) در فاضلاب به غلظت ذرات جامد معلق در آب گفته می شود. این ذرات می توانند شامل مواد آلی و معدنی، سیلت و سایر آلاینده ها باشند. TSS یک پارامتر مهم در تصفیه فاضلاب است، زیرا مقادیر بیش از حد آن می تواند کیفیت آب را مختل، اکوسیستم ها را آلوده و خطراتی برای سلامتی انسان ایجاد کند. نظارت و کنترل بر میزان TSS در فاضلاب، از عوامل تاثیر گذار در کیفیت فرایندهای تصفیه و در نهایت تضمین پایداری محیط زیست و حفاظت از سلامت عمومی است. در ادامه توضیح می دهیم که TSS چیست و استاندارد آن چقدر است. با ما همراه باشید.
TSS چیست
TSS به ذرات معلق در آب با اندازه بیش از 2 میکرون اطلاق میشود. هر ذره کوچکتر از 2 میکرون در پارامتر TDS یا کل ذرات محلول در نظر گرفته میشود. بیشتر جامدات معلق از مواد معدنی تشکیل شده‌اند، اما جلبک‌ها و باکتری‌ها نیز ممکن است در TSS محسوب شوند. TSS شامل ذرات شناور و معلق مانند ماسه، رسوب و پلانکتون است. در آبهای آلوده به دلیل فرسایش گیاهان و حیوانات، ذرات آلی، جامدات معلق را تشکیل می‌دهند. این ذرات می‌توانند در سطح آب شناور یا در کف مخازن یا بسترها رسوب شوند. میزان TSS بر شفافیت آب تاثیر میگذارد.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله پارامترهای موثر بر رشد باکتری های فاضلاب را مطالعه کنید.
فرمول محاسبه TSS چیست
با استفاده از ابزارهای سنسور یا مانیتور TSS، می توانید مقدار دقیق مواد جامد معلق در فاضلاب را محاسبه کنید. این دستگاه‌ها قابلیت اندازه‌گیری جامدات در بازه 1000 میلی گرم در لیتر تا 8 درصد را دارند و حضور مواد معلق در آب را نشان می دهند.
توجه داشته باشید که سنسور TSS که به عنوان ابزار اندازه گیری مواد جامد معلق به کار میرود از TDS متر متفاوت است که برای اندازه‌گیری مواد جامد حل شده در آب استفاده میشود.
برای نتایج دقیق‌تر، انجام آزمایش آزمایشگاهی توصیه میشود که از روش کل جامدات معلق EPA برای تجزیه و تحلیل کامل مواد جامد معلق در آب آشامیدنی استفاده می‌کند.
استاندارد TSS چقدر است؟
پارامتر TSS رایج ترین پارامتر بیانگر مقدار مواد جامد، اعم از آلی و معدنی، در فاضلاب است. فاضلاب خام معمولا دارای مقادیر TSS بین 155 تا 330 میلی گرم در لیتر است که غلظت متوسط آن را 250 میلی گرم در لیتر در نظر میگیریم. پس از انجام تصفیه اولیه مانند ته نشینی در سپتیک تانک، مقدار TSS معمولا به کمتر از 65 میلی گرم در لیتر میرسد. پس از انجام تصفیه ثانویه در یک سیستم تصفیه پیشرفته، مقادیر TSS به طور معمول به کمتر از 25 میلی گرم در لیتر خواهد رسید. طبق استاندارد سازمان محیط زیست ایران، مقادیر مورد تایید TSS برای تخلیه در آب های سطحی و یا استفاده در آبیاری کشاورزی و فضای سبز به ترتیب 40 و 100 میلی گرم در لیتر میباشد.
برای خرید سپتیک تانک ها به صفحه سپتیک تانک مراجعه کنید.
روش اندازه گیری TSS
اندازه‌گیری میزان TSS به معنای اندازه گیری میزان تمامی جامدات معلق در یک مایع است. این پارامتر از طریق آزمایش بر روی یک نمونه خوب مخلوط شده، توسط یک فیلتر استاندارد فیبر شیشه‌ای صورت میپذیرد. سپس با خشک کردن ذرات باقیمانده بر روی فیلتر در دمای 217 تا 221 درجه فارنهایت (103 تا 105 درجه سانتیگراد) و محاسبه وزن افزایش یافته فیلتر، مقدار TSS برآورد میشود.
همانطور که اشاره کردیم، TSS با آنالیز جامدات اندازه‌گیری میشود، اما می‌توان آن را با آزمایش کدورت نیز تخمین زد. کدورت نشانگر شفافیت فیزیکی آب است که بیانگر پارامتر وجود مواد معلق در فاضلاب است. آزمایش برآورد میزان TSS را می‌توان با استفاده از مخروط Imhoff انجام داد. هنگامی که نمونه ای از فاضلاب در یک مخروط در برابر پس زمینه روشن قرار می گیرد، از طریق برآورد چشمی مشخص میشود که آیا سطح TSS بالا یا پایین است.
اثرات منفی TSS در آب و فاضلاب چیست؟
در صورت عدم تصفیه مناسب، مقادیر بالای TSS باقیمانده در پساب می تواند به آبزیان آسیب برساند. TSS همچنین می تواند لوله ها را مسدود کند، به تجهیزات آسیب برساند و باعث مشکلات عملیاتی در تصفیه خانه های فاضلاب شود.
آزمایش TSS برای اطمینان از موثر بودن فرآیند تصفیه فاضلاب در حذف ذرات جامد و جلوگیری از تخلیه آنها در محیط ضروری است. با اندازه گیری مقدار TSS در فاضلاب، تصفیه خانه های فاضلاب می توانند اثربخشی فرآیند تصفیه را تعیین کرده و تغییرات لازم را برای افزایش اطمینان از ایمن بودن فاضلاب تصفیه شده برای رهاسازی در محیط به تصفیه خانه ها اعمال کنند.
وجود سطوح بالایی TSS در فاضلاب می تواند منجر به آثار منفی جانبی متعددی شود که بر محیط زیست و کارایی فرآیندهای تصفیه فاضلاب تأثیر می گذارد. در ادامه به معرفی برخی از این اثرات میپردازیم:
1. کاهش کیفیت آب: سطوح بالای TSS بالا می تواند شفافیت آب را کاهش دهد و منجر به کاهش کیفیت کلی آب شود. این مسئله هم از منظر زیبایی شناختی و هم به دلیل تاثیرات منفی بر اکوسیستم های آبی، قابل توجه است.
2. ایجاد مانع بر نفوذ نور خورشید به داخل آب: TSS می تواند نفوذ نور خورشید به آب را محدود کند و مانع انجام فرایند فتوسنتز در گیاهان آبزی شود. این مسیله باعث به هم خوردن تعادل اکوسیستم میشود و بر رشد پوشش گیاهی زیر آب تأثی منفی میگذارد
3. نابودی زیستگاه های آبی: انباشت TSS در آب می تواند زیستگاه موجودات زنده ساکن در کف منابع آبی را نابود کند.
4. گرفتگی لوله ها و تجهیزات: TSS بیش از حد در فاضلاب می تواند منجر به گرفتگی لوله ها، پمپ ها و سایر تجهیزات در تصفیه خانه ها شود و کارایی آنها را کاهش و هزینه های نگهداری را افزایش دهد.
5. کاهش راندمان تصفیه: سطوح بالای TSS می تواند فرآیندهای تصفیه فاضلاب را تحت الشعاع قرار دهد و اثربخشی آنها را در حذف آلاینده ها کاهش دهد.
6. رسوب در منابع آب: TSS می تواند به صورت رسوب در بدنه های آبی ته نشین شده و انباشته و منجر به گل و لای شود. این مسئله می تواند زیستگاه های آبی را تخریب کند، عمق آب را کاهش دهد و خطر سیل را در مناطق پایین دست افزایش دهد.
7. انتقال مواد مغذی: ذرات TSS می توانند به عنوان حامل مواد مغذی و آلاینده ها عمل کنند. وقتی در بدنه‌های آبی رسوب می‌کنند، ممکن است مواد مغذی را آزاد کنند، که به اوتروفیکاسیون و رشد شکوفه‌های جلبکی کمک می‌کنند.
8. خطرات بهداشت عمومی: برخی از ذرات TSS ممکن است دارای پاتوژن ها یا آلاینده ها باشند که در صورت استفاده از آب برای فعالیت های تفریحی یا به عنوان منبع آب آشامیدنی، خطراتی برای سلامتی انسان ایجاد می کند.
مقاله پیشنهادی: بیوفیلم چیست
مشکلات tss بالا در تصفیه خانه های فاضلاب
سطوح بالای جامدات معلق کل (TSS) در تصفیه خانه‌های فاضلاب می‌تواند چالش‌ها و مشکلات قابل‌توجهی ایجاد کند و بر کارایی و اثربخشی کلی فرآیندهای تصفیه تأثیر بگذارد. برخی از مسائل رایج مرتبط با افزایش TSS در تصفیه خانه ها عبارتند از:
1. کاهش راندمان تصفیه
2. افزایش هزینه های تعمیر و نگهداری
3. افزایش چالش در تصفیه بیولوژیکی
4. افزایش میزان رسوب گیری سیستم های فیلتراسیون
5. افزایش مصرف مواد شیمیایی
6. کاهش تاثیر گندزدایی
7. عدم تطابق پساب تصفیه شده با استانداردها
8. تأثیر بر مدیریت لجن
محصول پیشنهادی: پکیج تصفیه فاضلاب
روش کاهش TSS یا کل مواد جامد معلق در آب
کاهش کل جامدات معلق (TSS) در آب برای بهبود کیفیت آب و حفاظت از اکوسیستم های آبی بسیار مهم است. برای کاهش و کنترل سطوح TSS می توان از چندین روش استفاده کرد.
مهم ترین فرایندهای تصفیه TSS موارد زیر است :
1. روش های ته نشینی
2. فیلتراسیون
3. بافرهای گیاهی
4. انعقاد و لخته سازی شیمیایی
5. انعقاد الکتریکی
تفاوت TSS با TDS چیست؟
کل جامدات محلول (TDS) و کل جامدات معلق (TSS) معیارهای کیفی آب هستند که هر یک نماینده یک ویژگی مهم از آب است. TDS به غلظت کل مواد محلول مانند مواد معدنی و نمک ها اشاره دارد که با وزن کردن مواد جامدی باقی مانده بر روی صافی با قطر منافذ کمتر از 0.2 میکرومتر اندازه گیری میشود.
TSS نشان دهنده غلظت ذرات مرئی و غیر محلول مانند رسوبات و مواد آلی است که با فیلتر کردن و وزن کردن جامدات باقیمانده بر روی فیلترهای با قطر ذرات کمتر از 2 میکرون اندازه گیری میشود. در حالی که TDS منعکس کننده شوری آب و ترکیب شیمیایی است، TSS برای ارزیابی شفافیت آب، نفوذ نور و سلامت اکولوژیکی بسیار مهم است. هر دو پارامتر به درک جامعی از کیفیت آب کمک کرده و نقش های اساسی در نظارت و مدیریت زیست محیطی ایفا می کنند.
محصول پیشنهادی: فیلتر شنی چیست
سخن پایانی
در این مقاله به توضیح دادیم TSS چیست و چه تاثیری بر بدنه های آبی دارد. کیفیت و سلامت آب، عامل مهم حفظ بقای محیط زیست و انسان میباشد. عوامل مختلفی بر کیفیت آب تاثیرگذار است که یکی از مهم ترین آن ها، میزان کل ذرات جامد موجود در آن است که با پارامتر TSS بیان میشود. در تصفیه خانه آب و فاضلاب، استانداردهای مشخصی برای کاهش میزان TSS وجود دارد که به وسیله روش های مختلفی همچون ته نشینی، رسوب شیمیایی و غیره اجرا میشود.
