صنایع غذایی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آب در جهان شناخته می‌شوند که میزان زیادی از فاضلاب را تولید میکنند. این فاضلاب می‌تواند آلودگی و خطراتی برای محیط زیست و حیات دریایی ایجاد کند. تصفیه فاضلاب صنایع غذایی به‌منظور حفاظت از منابع آب و سلامت محیط زیست بسیار حیاتی است. علاوه بر این، تصفیه فاضلاب صنایع غذایی می‌تواند به کاهش هزینه‌های صنایع غذایی برای دفع فاضلاب و همچنین بهبود شرایط بهداشتی کارکنان و جامعه محلی کمک کند.
فاضلاب صنایع غذایی چیست؟
فاضلاب صنایع غذایی شامل تمامی آب‌ها و مواد زائد صنایع غذایی است که حاوی مواد آلاینده می‌باشد. این نوع فاضلاب شامل مواد آلی و غیرآلی، مواد شیمیایی، چربی، پروتئین، کربوهیدرات، رنگ‌ها، طعم‌دهنده‌ها و مواد نگهدارنده است که در فرایندهای تولید مواد غذایی تولید می‌شوند.
منابع اصلی فاضلاب صنایع غذایی شامل کارخانه‌های تولید گوشت، ماهی، آجیل و خشکبار، لبنیات، نانوایی و شکلات‌سازی هستند. برای پاک‌سازی فاضلاب صنایع غذایی باید از فرایندهایی مانند جداسازی، ته‌نشینی، فیلتراسیون، اکسیداسیون شیمیایی و بیولوژیکی استفاده شود. هدف اصلی فرایندهای تصفیه فاضلاب صنایع غذایی، حذف مواد آلاینده و افزایش کیفیت آب است.
اهمیت تصفیه فاضلاب صنایع غذایی
تصفیه فاضلاب صنایع غذایی بسیار مهم است، چرا که فاضلاب صنایع غذایی حاوی مواد آلی و آلاینده‌هایی است که ممکن است برای محیط زیست و سلامتی انسان‌ها ضرر داشته باشد. برخی از این مواد سمی، آلرژنی و باکتریایی می‌توانند محیط زیست را به طور جدی تهدید کنند.
با پاک‌سازی و بازیافت فاضلاب صنایع غذایی، می‌توان منابع آبی را حفظ کرده، آلودگی هوا و آب را کاهش داده، میزان پسماند را کم کرده و به بهره‌وری بیشتر منابع طبیعی کمک کرد. همچنین، با استفاده از فناوری‌های پاک‌سازی فاضلاب، می‌توان درآمدزایی از فروش آب بازیافتی و کود آلی برای کشاورزان را افزایش داد.
موارد مصرف آب و تولید فاضلاب صنایع غذایی
مصرف آب و تولید فاضلاب در صنایع غذایی به شدت متغیر است و به عوامل مختلفی مانند نوع فعالیت صنعتی، اندازه کارخانه، نوع مواد مصرفی و دیگر عوامل بستگی دارد. برای مثال، یک کارخانه تولید آبمیوه برای تولید یک لیتر آبمیوه به میزان ۴ الی ۵ لیتر آب نیاز دارد. همچنین، در برخی صنایع مانند صنایع شیرینی‌پزی، نانوایی و قنادی، به دلیل استفاده از آرد و شیرینی‌جات، میزان مصرف آب بالا است.
همچنین، تولید فاضلاب نیز به میزان مصرف آب بستگی دارد. هر صنعت غذایی دارای ترکیبی خاص از مواد آلی است که میزان فاضلاب تولید شده را تعیین می‌کند. به طور کلی، صنایعی که از مواد خام گیاهی استفاده میکنند معمولاً مقدار کمتری فاضلاب تولید میکنند، در حالی که صنایعی که از مواد خام حیوانی مانند گوشت و پنیر استفاده میکنند، معمولاً مقدار بیشتری فاضلاب تولید میکنند.
در مقاله تصفیه فاضلاب دامداری می توانید با روش های تصفیه پساب دام آشنا شوید.
مراحل تصفیه فاضلاب صنایع غذایی
تصفیه فاضلاب صنایع غذایی شامل چند مرحله است:
- تجمیع و پیش‌تصفیه: در این مرحله، فاضلاب از ابتدای خط تولید جمع‌آوری می‌شود و به‌وسیله تجهیزاتی مانند حوضچه‌ها و پمپ‌ها به تجهیزات تصفیه منتقل می‌شود. در این مرحله، فاضلاب از بعضی از ذرات خشک شده و دیگر مواد جامد جدا شده و به شکل مایع باقی می‌ماند.
- تصفیه فیزیکی: در این مرحله، فاضلاب به‌وسیله تجهیزات مانند جدول‌های نفوذی، جداکننده‌های چرخشی و فیلترها از جامدات و مواد معلق پاک‌سازی می‌شود.
- تصفیه بیولوژیکی: در این مرحله، با استفاده از باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌ها، مواد آلی در فاضلاب به مواد غیر آلی تبدیل می‌شوند. این فرایند به وسیله‌ی تجهیزاتی مانند بیوراکتورها، حوضچه‌های تصفیه زیستی و تصفیه‌گرهای فاضلاب انجام می‌شود.
- تصفیه شیمیایی: در این مرحله از تصفیه فاضلاب صنایع غذایی، از فرایندهای شیمیایی برای حذف مواد آلی، نیتروژن، فسفر و دیگر آلاینده‌های شیمیایی استفاده می‌شود. این فرایند به‌وسیله تجهیزاتی مانند تصفیه‌گرهای شیمیایی انجام می‌شود.
- مرحله آخر تصفیه فاضلاب کارخانجات صنایع غذایی معمولاً شامل مرحله ضدعفونی‌کردن است که باهدف کاهش بار باکتریایی و ویروسی فاضلاب، انجام می‌شود. در این مرحله، از مواد ضدعفونی‌کننده مانند کلر، اوزون و دیگر مواد ضدعفونی‌کننده استفاده می‌شود.
- در صورتی که فاضلاب مورد نظر برای استفاده در مصارف آبیاری، بازیافت یا استفاده مجدد در صنعت استفاده شود، مرحله ضدعفونی کافی نیست و باید از مراحل پساب‌زدایی مجدداً استفاده شود تا کیفیت آب به حد مطلوب برسد. این مرحله شامل استفاده از فرایندهایی مانند فیلتراسیون، ممبران و اوزوناسیون است.
برای شناخت روش های نوین تصفیه فاضلاب مقاله جدیدترین روش تصفیه فاضلاب را مطالعه کنید.
روش های تصفیه پسماند صنایع غذایی
از اصلی‌ترین روش های تصفیه فاضلاب صنایع غذایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. روش تصفیه پساب ABR
روش تصفیه پساب ABR (Anaerobic Baffled Reactor) یک روش تصفیه فاضلاب صنایع غذایی به صورت بیولوژیکی است که در آن از یک سیستم واکنشگری بی‌هوا استفاده می‌شود.
در این روش، پساب ورودی ابتدا در محفظه‌های مختلفی که به‌وسیله پرده‌های عمودی به هم متصل شده‌اند، جریان داده می‌شود. این محفظه‌ها شامل ستون‌های بیولوژیکی بافل شده (baffled reactor) هستند که به صورت عمودی قرار گرفته‌اند. در این محفظه‌ها، میکروارگانیسم‌هایی که برای تجزیه مواد آلی در فاضلاب به کار می‌روند، در شرایط بی‌هوا قرار می‌گیرند و تجزیه مواد آلی انجام می‌شود. در این روش، چرخه آب بین محفظه‌های مختلف انجام می‌شود و به همین دلیل، این روش را چرخه ABR نیز می‌نامند.
مزایای استفاده از روش تصفیه پساب ABR شامل کاهش هزینه‌های انرژی و اجزای فنی، کاهش حجم پساب تصفیه شده، کاهش میزان گازهای گلخانه‌ای و کاهش آلودگی محیط زیست به دلیل کاهش میزان آلاینده‌ها و همچنین بهبود کیفیت آب است.
2. تصفیه فاضلاب به روش MBBR
در روش MBBR یا Moving Bed Biofilm Reactor، میکروارگانیسم‌های تخمیرکننده، به عنوان یک بیوفیلم روی یک سطح رشد میکنند و به عنوان یک فرایند زنده برای تصفیه فاضلاب استفاده می‌شوند.
در این روش، مواد آلی در فاضلاب به عنوان منبع تغذیه برای میکروارگانیسم‌ها عمل میکنند. سپس، این میکروارگانیسم‌ها در بیوفیلم به شکل متحرکی زیست نموده و در نتیجه باعث افزایش سطح تماس بین میکروارگانیسم‌ها و مواد آلی در فاضلاب می‌شوند. این مسئله باعث افزایش کارایی و سرعت تصفیه فاضلاب می‌شود.
این روش تصفیه فاضلاب صنایع غذایی دارای مزایایی از جمله کاهش هزینه‌های نگهداری و عملیات، کاهش حجم زیاد فضای مورد نیاز برای ایجاد استخرهای تصفیه، بهبود کیفیت آب خروجی و کاهش میزان آلودگی محیط زیست است.
3. روش تصفیه فاضلاب IFAS
روش IFAS یا Integrated Fixed-Film Activated Sludge یک روش تصفیه فاضلاب است که از ترکیب دو روش بیوفیلم و رسوب فعال استفاده می‌کند.
در روش IFAS، به‌منظور افزایش کارایی تصفیه فاضلاب، به‌علاوه سیستم بیوفیلم، سیستم رسوب فعال نیز به کار گرفته می‌شود. در این روش، میکروارگانیسم‌های تخمیرکننده در فضای بیوفیلم رشد میکنند، در حالی که میکروارگانیسم‌های رسوب فعال به شکل توده‌ای به عنوان فعال‌کننده‌های تخمیر، در محل تصفیه فاضلاب قرار می‌گیرند. در این روش از فرایند اکسیداسیون شیمیایی به‌منظور کاهش مواد آلی در فاضلاب نیز بهره برده می‌شود.
اگر تمایل به خرید پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی دارید از صفحه پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی دیدن کنید!
4. تصفیه فاضلاب به روش UASB
روش UASB یا Upflow Anaerobic Sludge Blanket یک روش پیشرفته تصفیه فاضلاب است که در آن از فرایند آنائروبیک برای تخلیه مواد آلی استفاده می‌شود. در این روش، فاضلاب وارد یک تانک بزرگ می‌شود که در آن شرایط آنائروبیک برقرار می‌شود. در این شرایط، باکتری‌های آنائروبیک، از نیتروژن و فسفر موجود در مواد آلی فاضلاب، برای رشد خود تغذیه کرده و آن‌ها را تجزیه میکنند. در نتیجه این فرایند، مواد آلی در فاضلاب به گازهای مختلفی مانند متان، دی‌اکسیدکربن و هیدروژن تبدیل می‌شوند.
لجن آنائروبیک باعث افزایش مدت زمان تماس بین مواد آلی در فاضلاب و باکتری‌های آنائروبیک می‌شود، در نتیجه فرایند تصفیه فاضلاب به طور کلی تسریع می‌شود.
تعیین کیفیت فاضلاب صنایع غذایی
برای تعیین کیفیت فاضلاب صنایع غذایی، باید ابتدا مشخصات و خصوصیات این فاضلاب را بررسی کرد. برای این منظور، از روش‌هایی مانند آزمایشات شیمیایی و فیزیکی استفاده کرده و مولفه‌های زیر را بررسی میکنند:
- غلظت مواد جامد
- میزان PH
- میزان رنگ
- میزان بو
- میزان مواد شیمیایی
بعد از اندازه‌گیری مشخصات فاضلاب صنایع غذایی، با استفاده از استانداردهای مشخص شده، می‌توان کیفیت فاضلاب را تعیین کرد.
طراحی و فروش انواع پکیج تصفیه فاضلاب مواد غذایی
برای طراحی و فروش انواع پکیج تصفیه فاضلاب مواد غذایی، ابتدا باید نیازهای مشتری و شرایط محیطی و فیزیکی مورد نظر بررسی شود. این شامل مقدار و نوع فاضلاب تولیدی، فضای موجود برای نصب پکیج، توان برق مورد نیاز و سایر شرایط محیطی و فیزیکی است.پس از بررسی نیازها، باید یک پکیج مناسب برای تصفیه فاضلاب مواد غذایی طراحی شود. این مرحله شامل انتخاب تجهیزات مناسب، طراحی سیستم تصفیه و نصب پکیج در محل مورد نظر است. پس از طراحی پکیج، باید تجهیزات و قطعات لازم برای تولید پکیج تصفیه فاضلاب مواد غذایی تهیه شود. سپس پکیج ساخته و آماده فروش شود.
سخن پایانی
در این مقاله به موضوع حائز اهمیت تصفیه فاضلاب صنایع غذایی پرداختیم و روش‌های نوین در این زمینه را به شما معرفی کردیم. تصفیه فاضلاب کارخانجات صنایع غذایی برای حفظ سلامتی انسان‌ها و محیط زیست، بهبود کیفیت آب و هوا، صرفه‌جویی در منابع طبیعی و بهبود اقتصادی بسیار مهم است.
با توجه به تجربیات چندین‌ساله شرکت پاک پساب اقلیم، کارشناسان ما آماده ارائه مشاوره‌های لازم در خصوص تصفیه فاضلاب صنایع غذایی و طراحی، ساخت و نصب، و راه‌اندازی انواع پکیج‌های تصفیه فاضلاب با توجه به نیازهای و مشخصات پروژه کارفرما می‌باشند.
برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید با کارشناسان شرکت پاک پساب اقلیم تماس بگیرید.
