فاضلاب حاوی مواد جامد ریز و درشتی است که می تواند در فرآیندهای تصفیه اختلال ایجاد کند یا باعث سایش مکانیکی و افزایش عملیات تعمیر و نگهداری تجهیزات تصفیه فاضلاب شود. برای به حداقل رساندن مشکلات احتمالی، این مواد نیاز باید در بدو ورود به تصفیه خانه از فاضلاب جدا شوند. عملیاتی که در تصفیه مقدماتی به کار گرفته میشوند، این ترکیبات را از فاضلاب ورودی حذف می کند. این عملیات شامل آشغالگیری، دانه گیری، کنترل بو و متعادلسازی سازی جریان میباشد. استفاده از آشغالگیر در تصفیه فاضلاب، یکی از مراحل تصفیه مقدماتی فاضلاب میباشد که به عنوان اولین خط دفاعی در برابر آلاینده های وارد شده به تصفیه خانه ها عمل می کند. این مرحله ضروری، شامل حذف فیزیکی مواد بزرگ و جامد از فاضلاب خام مانند مواد جامد بزرگ، پلاستیک و تا حدی مواد آلی است. در ادامه این مقاله به معرفی واحد آشغالگیر فاضلاب میپردازیم.
آشغالگیر فاضلاب چیست؟
در ابتدای شروع مراحل تصفیه، فاضلاب که معمولا حاوی ذرات جامد با اندازه های مختلف است باید از وجود این جامدات پاک شود. یک آشغالگیر فاضلاب با اندازه ایده آل برای جداسازی موثر این جامدات مورد نیاز است. بنابراین آشغالگیری یا غربالگری شامل قرار دادن تجهیزاتی به طور جداگانه یا در امتداد یک کانال مستقیم برای جمع آوری پارچه ها، منسوجات، بقایای گیاهی و پلاستیک های موجود در فاضلاب است. ماهیت و غلظت این جامدات با توجه به فعالیت انسانی که موجب آلوده شدن آب شده است، متفاوت است. انتخاب نوع آشغالگیر نیز بر این اساس انجام می شود.
پس از عبور فاضلاب از آشغالگیر، دیگر هیچگونه جامدات یا زباله های بزرگی روی سطح فاضلاب وجود نخواهد داشت. غربالگری همچنین امکان محافظت از تجهیزات تصفیه فاضلاب و لجن پایین دست را در برابر خرابی های ناشی از وجود جامدات فراهم می کند. آشغالگیری فاضلاب از گرفتگی لوله ها و دریچه ها، آسیب غشاهای فیلتراسیون یا خرابی تجهیزات الکترومکانیکی جلوگیری می کند.
پیشنهاد می کنیم مقاله تصفیه فیزیکی فاضلاب را مطالعه کنید.
انواع آشغالگیر فاضلاب
در تصفیه فاضلاب از انواع تجهیزات آشغالگیری برای حذف جامدات از فاضلاب ورودی استفاده می شود. این فرآیندهای آشغالگیری را بر اساس طراحی و مکانیسم آنها می توان به انواع مختلفی دسته بندی کرد. در یک دسته بندی کلی، آشغالگیر فاضلاب به دو دسته کلی آشغالگیر ریز و آشغالگیر درشت تقسیم میشوند. آشغالگیرهای ریز، معمولاً برای حذف موادی که ممکن است در فرآیندهای پایین دستی (به ویژه در سیستم هایی که فاقد عملیات اولیه هستند) مشکلات عملیاتی و نگهداری ایجاد کنند، استفاده می شود.
فاصله بازشو این آشغالگیرها 1.5 تا 6 میلی متر (0.06 تا 0.25 اینچ) است. آشغالگیرهای بسیار ریز با دهانه‌های 0.2 تا 1.5 میلی‌متر (0.01 تا 0.06 اینچ) که بعد از آشغالگیرهای درشت تر قرار می‌گیرند، می‌توانند جامدات معلق را تا میزانی که از زلال سازی اولیه به دست می آید، کاهش دهند. آشغالگیرهای درشت، جامدات بزرگ را از فاضلاب حذف می کنند و معمولاً دارای دهانه های 6 میلی متر (0.25 اینچ) یا بزرگتر هستند. انواع آشغالگیرهای درشت شامل آشغالگیرهای میله ای که به صورت مکانیکی و دستی تمیز می شوند، می باشد.
برای اینکه با صفر تا صد تصفیه فاضلاب آشنا شوید به مقاله تصفیه فاضلاب مراجعه کنید.
در اینجا چند نوع متداول از آشغالگیرهای مورد استفاده در تصفیه فاضلاب معرفی میشود :
آشغالگیرهای دانه درشت
آشغالگیر دستی
آشغالگیر های دانه درشت دستی، اغلب در تصفیه خانه های کوچک مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از انواع این آشغالگیر ها، آشغالگیر میله ای دستی میباشد که غالبا به وسیله چنگک یا برس تمیز میشوند.
آشغالگیر مکانیکی
- Bar Screen یا آشغالگیر میله ای : آشغالگیر میله ای از میله های عمودی یا شیب دار با شکاف بین میله ها تشکیل شده است. فاضلاب از میان این شکاف ها جریان می یابد و مواد جامد بزرگتر از اندازه شکاف گرفته شده و خارج می شوند. این صفحات به صورت مکانیکی تمیز میشوند.
- Step Screens یا صفحات مرحله ای : صفحات پله ای دارای یک سری پله ها یا سطوح با قسمت های شیب دار یا متحرک هستند که مواد جامد را از فاضلاب خارج می کنند. این مدل از آشغالگیرها به ویژه در از بین بردن جامدات درشت موثر هستند.
- Chain Driven Screens یا آشغالگیر زنجیری : غربالگری در این نوع از آشغالگیر، به وسیله حرکت صفحات زنجیری صورت گرفته و جداسازی جامدات باقیمانده از طریق حرکت اتوماتیک زنجیر انجام میشود.
- Catenary Screens: نوع دیگری از آشغالگیرهای درشت دانه مکانیکی است که برای حذف جامدات بزرگ همچون تکه ها چوب، پلاستیک و زباله ها استفاده میشود و جداسازی این جامدات به وسیله حرکت رفت و برگشتی زنجیر صورت میگیرد.
- Continuous Belt screen یا صفحه نواری پیوسته: یک تسمه پیوسته با چرخش آهسته است که از تعداد زیادی از اجزای آشغالگیری یکسان تشکیل شده است. مواد جامد مستقیماً از کانال گرفته شده و به آرامی از فاضلاب خارج می شوند. آشغالگیرها از جامدات گرفته شده، تخلیه می شوند و تسمه توسط یک دستگاه میله اسپری و یک پدال چرخان مستقیماً در پشت نقطه معکوس بالای تسمه صفحه تمیز می شود. بنابراین صفحه ای که دوباره وارد مایع می شود همیشه تمیز است.
پیشنهاد می کنیم مقاله مراحل تصفیه فاضلاب را مطالعه کنید.
آشغالگیرهای دانه ریز
آشغالگیر های دانه ریز دارای شکاف های باریک تری نسبت به آشغالگیر های دانه درشت هستند و برای جذب ذرات کوچکتر طراحی شده اند. این آشغالگیر ها معمولاً برای محافظت از تجهیزات حساس پایین دست استفاده می شوند. برخی از متداول ترین آشغالگیرهای دانه ریز در ادامه معرفی میشود:
- Rotary Drum Screen یا صفحات چرخان : این آشغالگیر ها از درام های چرخشی با سوراخ های ریز تشکیل شده اند. فاضلاب از طریق درام جریان می یابد و مواد جامد در سطح داخلی جذب می شوند. با چرخش درام، مواد جامد گرفته شده جدا شده و برای دفع خارج می شوند.
- صفحه‌های شیبدار: صفحه‌های شیبدار با زاویه نصب میشوند تا جذب و حذف مواد جامد را تسهیل کنند. این نوع از آشغالگیرها معمولاً در تصفیه خانه های کوچکتر فاضلاب و کاربردهای صنعتی استفاده می شوند.
- Static Screens یا صفحه های استاتیک: صفحه های استاتیک صفحات یا شبکه های ثابت دارای شکاف هستند که فاضلاب از آنها عبور کرده و در نتیجه مواد جامد از جریان گرفته می شود که باید به صورت دستی حذف شوند.
- Traveling Screen : این مدل از آشغالگیرها به طور مداوم یا متناوب برای گرفتن مواد جامد حرکت می کنند. آنها اغلب در ورودی برای سیستم های آب خنک کننده استفاده می شوند و کمتر در تصفیه خانه های فاضلاب رایج هستند.
- Band Screen یا آشغالگیر نواری : آشغالگیر نواری از یک تسمه فیلتر متحرک یا مش تشکیل شده است که مواد جامد را در حین عبور فاضلاب جذب می کند.
مقاله پیشنهادی: برکه تثبیت فاضلاب
مزایای آشغالگیر فاضلاب
استفاده از آشغالگیر در تصفیه فاضلاب نقش مهمی در حذف مواد جامد بزرگ و زباله از فاضلاب ورودی دارد. موارد زیر، برخی از مزایای آشغالگیر فاضلاب را معرفی می نماید:
1. محافظت از تجهیزات مکانیکی پایین دست تصفیه خانه
2. جلوگیری از گرفتگی لوله ها و کانال ها
4. کاهش نیاز به تعمیر و نگهداری
5. افزایش کارایی سایر واحدهای تصفیه
6. حفاظت از محیط زیست.
8. کنترل بو.
9. امکان بازیافت جامداتی مانند پلاستیک
یکی از تجهیزات تصفیه فاضلاب دیفیوزر است که در مقاله دیفیوزر تصفیه فاضلاب توضیح داده ایم.
سخن پایانی
آشغالگیری در تصفیه فاضلاب به عنوان یک عملیات حیاتی شناخته میشود که شامل حذف مواد جامد بزرگ و زباله از فاضلاب ورودی است. این مرحله مقدماتی برای محافظت از تجهیزات پایین دست، جلوگیری از گرفتگی و افزایش کارایی کلی تصفیه طراحی میشود. مکانیسم‌های آشغالگیری، به طور موثر موادی مانند پلاستیک، چوب و پارچه‌ها را جذب می‌کنند و خطر آسیب به پمپ‌ها و لوله‌ها را کاهش می‌دهند. طراحی واحدهای آشغالگیری نیاز به داشتن دانشی جامع نسبت به انواع فاضلاب و پارامترهای آن و طراحی واحدهای تصفیه فاضلاب دارد و این تخصص کارشناسان فنی شرکت مهندسی پاک پساب اقلیم است. در صورت نیاز به تهیه انواع آشغالگیر فاضلاب ، با ما تماس حاصل فرمایید.
