آب های سطحی، به ویژه رودخانه ها، منبع اصلی آب برای مصارف خانگی و صنعتی در اکثر کشورها می باشد. پس از استفاده از آب، تصفیه می شود و دوباره به رودخانه، آب های زیرزمینی یا دریا فرستاده می شود. هدف اصلی تصفیه خانه فاضلاب شهری تصفیه فاضلاب منازل است. این تصفیه خانه، فرآیندهای تصفیه لازم را برای اطمینان از ایمن بودن آب برای تخلیه مستقیم به رودخانه انجام می دهد. در ادامه این که فاضلاب شهری چیست توضیح کامل خواهیم داد.
تصفیه فاضلاب شهری در واقع شامل فرآیند های مورد نیاز جهت خروج آلاینده های مضر از جریان فاضلاب است. منبع اصلی آلاینده ها مصارف خانگی است. آلاینده ها با روش های مختلفی مانند فرآیند فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی تصفیه می شوند. این روزها تصفیه فاضلاب شهری به بهترین متد و روش هایی با بازدهی بالا انجام می شود.
فاضلاب شهری و فاضلاب صنعتی:
همان طور که در قسمت قبل ذکر شد فاضلاب شهری اغلب فاضلاب خروجی از مصارف خانگی است .فاضلابی که از مصارف صنعتی و تولیدات کارخانه ها به جا می ماند معمولا جزو این دسته به شمار نمی رود و به آن فاضلاب صنعتی گفته می شود. فاضلاب صنعتی شامل آلاینده ها و موادی است که به راحتی و توسط فرآیندهای تصفیه فاضلاب خانگی از بین نمی رود. برای فیلتر کردن ناخالصی ها به روش های پیشرفته تری نیاز دارد.
اگر نیاز ب تصفیه فاضلاب دارید میتوانید به صفحه پکیج تصفیه فاضلاب شرکت پاک پساب اقلیم مراجعه کنید.
آب و فاضلاب شهری چیست ؟
امروزه شهرها به دلیل گسترش و افزایش جمعیت نیازهای خاصی را میطلبند. در زیرساخت های شهري انواع تاسيساتي كه براي ارائه خدمات به مشتركين ايجاد ميشوند از قبيل شبكه گاز، برق، فاضلاب، تلفن و آب دیده شده است. دراین میان یکی از نیاز های اساسی تامین آب مصرفی و هدایت فاضلاب شهری با استفاده از شبکه های فاصلاب است. در این سیستم ها نيروي جاذبه زمين باعث حركـت آب يـا فاضـلاب در شـبكه ميگردد و خطوط اين شبكه باید بر اساس ضوابط خاصی طراحی گردد.
برای جمع اوری فاضلاب های شهری تجهیزات خاصی باید مهیا شود. از سازه های انحراف جریان تا لوله های انشعاب. همچنین فاکتورهای مختلفی مثل سرعت فاضلاب، توپوگرافی زمین، شیب لوله ها و مانند آن برای طراحی مناسب در گرداوری فاضلاب و هدایت آن به سمت تصفیه خانه مهم است و باید مورد بررسی قرار گیرد. ما دراین مقاله به بررسی یکی از این تجهیزات با جزئیات خواهیم پرداخت.
تصفیه فاضلاب مراحلی دارد ک آن را میتوانید در مقاله مراحل تصفیه فاضلاب بخوانید.
لوله فاضلاب شهری چیست ؟
لوله انشعاب مجرايي است كه فاضلاب را از محل منبع توليد فاضلاب به داخل فاضلابرو هدايت مينمايد. انتخاب جنس مناسب براي لوله هاي مورد استفاده در اجراي شبكه هاي فاضلاب يكي از پارامترهـاي مهـم و مـوثر در عملكرد، كارايي، دوام، عمر مفيد و هزينه تمام شده اجراي شبكه به شمار ميرود. انتخاب مناسب ترين جـنس لولـه بـراي فاضلابروها بيش از هر چيز بستگي به شرايط محل اجرا و مشخصات طرح دارد اما به طوركلي ميتوان گفت كه استفاده از هر دو نوع لوله هاي صلب و انعطافپذير (طبق جدول زیر) در طراحي و اجراي شبكه هاي فاضلاب مجاز اسـت. بـه شـرط آنكه جميع معيارهاي اقتصادي، سازه اي، هيدروليكي و زيست محيطي كه مرتبط با پروژه تحت بررسي هسـتند، در این انتخاب مدنظر قرار گيرند. شايان توجه است كه الزاما تمام معيارهاي مندرج در بند مذكور، در يك پـروژه خاص مطرح نيستند و انتخاب جنس لوله بايد برمبناي شاخصهـاي عملكـرديِ مـورد نيـاز در هـر پـروژه و باتوجـه بـه معيارهاي مرتبط صورت پذيرد.
لوله های مجاز برای استفاده در طراحی و اجرای شبکه های فاضلاب
تاریخچه تصفیه فاضلاب را در مقاله تاریخچه تصفیه فاضلاب چیست بخوانید.
معيارهاي تصميم گيري در انتخاب جنس لوله فاضلاب شهری چیست ؟
برخي از مهمترين معيارهاي تصميمگيري در انتخاب جنس لوله عبارتند از:
- فاصله حمل تا محل اجرا
- قيمت واحد لوله و اتصالات
- عمر مفيد لوله
- نياز يا عدم نياز به اجراي پوششهاي داخلي و خارجي براي محافظت از لوله
- روش بسترسازي و اجرا از حيث هزينه ها و سهولت عمليات اجرايي
- ميزان تلفات در زمان حمل، دپو و اجرا (مقاومت در برابر ضربه، شكستگي و تغييرشكل)
- محدوديت در قطرهاي توليدي
- توانايي تحمل بارهاي خارجي
- مقاومت شيميايي سطح خارجي و داخلي لوله در برابر خورندگي خاك و فاضلابهاي خورنده
- مقاومت جداره داخلي در برابر سايش (ناشي از مواد معلق موجود در فاضلاب يا در زمان شستشو با واترجت)
- ضريب زبري جداره داخلي لوله
- طول شاخه هاي لوله و تعداد اتصالات (تعدد اتصالات، احتمال بروز نشتاب را افزايش داده و ورود نشتاب سبب كاهش ظرفيت هيدروليكي مجرا براي انتقال فاضلاب ميشود. همچنين تعدد اتصالات، احتمال خروج فاضلاب و آلودگي آبهاي زيرزميني را افزايش ميدهد)
- وزن لوله
- نحوه آب بندي لوله با بدنه آدمرو
- قابليت آببندي اتصالات و جلوگيري از ورود نشتاب بـه داخـل شـبكه يـاخـروج فاضـلاب و آلـودگي آبهـاي زيرزميني
- ميزان آلايندگي فرايند توليد يك جنس معين لوله در محل كارخانه
- زيان آور نبودن بقاياي لولههاي فرسوده براي محيط زيست و امكان بازيافت آنها
شاخص هاي عملكردي موردانتظار از لوله انتخابي
در هر پروژه، شاخصهاي عملكرديِ موردانتظار، بسته به شرايط محل اجرا و مشخصات طرح تعيين ميگردند. بـا ايـن همه، برخي از شاخصهاي عملكردي لوله هاي فاضلاب بايد در هر شرايطي تامين شوند؛ اين شاخصهاي اصـلي بـه شـرح زير ميباشند
-
مقاومت در برابر سايش
امروزه شستشوي فاضلابروها با دستگاه واترجت يكي از مهمترين فعاليتهاي مـرتبط بـا بهـره بـرداري و نگهـداري از شبكه هاي فاضلاب به شمار ميرود؛ بنابراين لازم است سطح جداره داخلي كليه لوله هاي مورد استفاده در شـبكه، در برابـر حداكثر فشار استاندارد واترجت مقاوم باشند؛ حداكثر فشار استاندارد پمپ واترجت با حداكثر زمان نگهداشت60 ثانیه روي يك نقطه از جداره لوله، براي جنس هاي مختلف لوله در جدول زیر آورده شده است.
حداکثر فشار مجاز پمپ واترجت در لوله های سالم با جنس های مختف( حداکثر زمان نگهداشت نقطه ای 60 ثانیه)
-
قابلیت تحمل بار
لوله هاي فاضلابرو كه در زيرزمين كارگذاشته ميشوند بايد در برابر بارهاي وارده مقاومت كافي داشته باشند تـا دچـار تغيير شكل غيرقابل قبول (لوله هاي انعطافپذير) يا شكستگي و ترك (لوله هاي صلب) نگردند. مقاومت سازه اي لولـه هـاي مورد استفاده ، عمق كارگذاري، نوع بسترسازي و كيفيت اجرا موثرترين عوامل در تعيين توانايي لوله بـراي تحمـل بارهـا ميباشند. به طوركلي هدف از طراحي سازه اي لوله ها آن است كه نوع و مشخصات لولـه بـه گونـه اي انتخـاب شـود كـه در شرايط كارگذاري شده، توانايي تحمل بارهاي وارده را داشته باشد. در شرايطي كه پوشش خاك روي لولـه در بزرگـراه هـا كمتر از 2/1 متر و در ساير مكانها كمتر از 9/0 متر باشد و همچنين درموارديكه ارتفاع خاك روي لولـه بـيش از 6 متر باشد، توصيه ميشود طراحي سازه اي لوله با استفاده از منابع خاص طراحی صورت پذيرد اما در ساير موارد درصورتيكه بسترسازي به صورت مناسب و اصولي و برطبق مشخصات فني مـورد نيـاز و ضـوابط نشـريه 291 -آلبـوم جزييـات تيـپ خطوط انتقال و شبكه هاي آب و فاضلاب اجرا گردد، نيازي به طراحي مذكور نيست.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی و شناخت فاضلاب شهری و قسمتی از تجهیزات مربوط به جمع آوری و هدایت فاضلاب پرداختیم. در بحث های آینده قسمت های دیگری از این تجهیزات را با هم بررسی خواهیم کرد.
